De Commissie Wetenschap van de NVPP organiseert jaarlijks een studiedag. Op deze studiedag benaderen psychoanalytisch werkende professionals de klinische praktijk vanuit een specifieke theorie, met bijzondere aandacht voor actueel wetenschappelijk onderzoek. Verdieping en vernieuwing staan hierbij centraal, evenals interactie met het publiek. De dag wordt opgeluisterd door een spreker van buiten het vakgebied. Op voorgaande studiedagen waren dit bijvoorbeeld de schrijvers Arnon Grunberg, Griet Op de Beeck, Connie Palmen, Franca Treur, Ursul de Geer, Adriaan van Dis en Arthur Japin, filmregisseur Frans Weisz en filosoof Paul van Tongeren. Zij hebben het publiek verrast en ontroerd met soms betoverende lezingen.
Enkele voorgaande thema’s waren: “Wantrouwen – Trouw – Vertrouwen” (2017), “” het Zelf van alle kanten (2016), “Echt contact is niet de bedoeling”(2015), “Over angst en verlangen (2014), Identiteit in beweging (2013), Verandering doet leven (2012), Spel en creativiteit (2011), het Onbewuste (2010), De rol van het verleden (2009), Over grenzen (2008).
De studiedag is bedoeld voor psychoanalytisch werkende professionals en zij die door het psychoanalytisch gedachtegoed geïnspireerd worden. Een speciaal welkom gaat uit naar opleidelingen en studenten.
Op 4 november 2016 vond in De Rode Hoed te Amsterdam de jaarlijkse studiedag van de NVPP plaats: een goed bezochte studiedag met inhoudelijke kwaliteit, diepgang en veelzijdigheid van alle lezingen. Op levendige en boeiende wijze werden de vele kanten, lagen en aspecten van het Zelf uitgelicht en bediscussieerd.
In het Tijdschrift voor Psychoanalyse verscheen een verslag van deze studiedag door Marit van der Meulen.
Hieronder de power point presentaties van de verschillende sprekers:
bazan-het-zelf-voorbij-de-neuronen-amsterdam-pptx
ladan-wat-je-doet-dat-ben-je-zelf
gerits-storm-het-zelf-en-de-ander-tijdens-de-adolescentie
de-rijdt-de-macht-van-de-verbeelding
Verder een impressie van de dag via een aantal foto’s:
-
- Dagvoorzitter Gerben de Boer heet iedereen welkom en leidt het thema van de dag in
-
- De eerste spreker is Anna Bentinck van Schoonheten, die een historisch overzicht geeft over de ontwikkeling van het Zelfbegrip vanaf het Cartesiaanse zelf, via Freud tot de neurowetenschappelijke theorieën van Panksepp
-
- Ariane Bazan neemt de aanwezigen mee in de neuropsychoanalytische theorievorming, toegespitst op het ‘Default Mode Network’, dat door sommigen ook expliciet wordt voorgesteld als het Freudiaanse Ik.
-
- Rachel Blass houdt een prikkelende voordracht over de ontwikkeling van het Zelf vanuit Kleiniaans denken, en de risico’s van biologisch reductionisme voor het psychoanalytische werk
-
- Aan het slot van de ochtend gaan de sprekers met elkaar en de zaal in discussie
-
- over de vraag naar de relevantie van neurowetenschappelijke inzichten
-
- voor de psychoanalytische praktijk
-
- In de pauzes is er gelegenheid bij een boekenstand langs te gaan…
-
- Ook is er zoals gebruikelijk een expositie van kunstuitleen Beeldend Gesproken, gespecialiseerd in kunst van professionele kunstenaars met een psychiatrische achtergrond
-
- Het Cultureel Intermezzo wordt ingevuld door Carly Wijs: actrice, theatermaker, regisseur, docent en schrijver. Recent verscheen van haar hand haar debuutroman ‘Het twijfelexperiment’. Zij maakt indruk met een ontwapenend, eerlijk, tot nadenken stemmend en inspirerend verhaal
-
- Antonie Ladan brengt het thema van de dag in verband met het taboe op gevoelens van machteloosheid, waaraan situaties van oorlog een goede ontsnapping bieden.
-
- Vanuit klinische vignetten bespreekt Lidewij Gerits de complexiteit van identiteitsontwikkeling tijdens de neurobiologische en hormanale veranderingen van de puberteit
-
- Als laatste spreker van de dag gaat Lut De Rijdt in op het psychotherapeutisch werken met psychotisch jong-volwassenen en hoe daarbij om te gaan met de psychotische organisatie van het Zelf
-
- Tot het laatst toe blijft de zaal geboeid
-
- Tijd voor afsluitende vragen en discussie
-
- De dag wordt afgesloten met een borrel:
-
- een geanimeerd samenzijn
Bijna 300 deelnemers hebben op 6 november 2015 de zeer geslaagde NVPP studiedag in de Rode Hoed bijgewoond. Het thema “Echt contact is niet de bedoeling” , de inleidingen van de sprekers en het gevarieerde programma leidden tot veel positieve reacties: het thema van de dag scoorde in de evaluaties een 8.3.
Van de hand van Marit van der Meulen verscheen in het Tijdschrift voor Psychoanalyse (nr. 1 2016) een verslag onder de titel “Nee, Griet, dat kunnen wij niet“. Sommige lezingen zullen eveneens ter publicatie aan dit tijdschrift worden aangeboden.
Een impressie van deze dag via een aantal foto’s:
-
- Dagvoorzitter Gerben de Boer heet alle aanwezigen welkom en leidt het thema van de dag in
-
- De eerste lezing wordt gehouden door Marc Hebbrecht, die enkele psychoanalytische reflecties geeft over contact en ontmoeting
-
- Helaas moest Anna Alvarez zich kort voor de studiedag wegens familie omstandigheden afmelden. Gelukkig werd de heer Graham Shulman bereid gevonden in haar plaats een lezing te houden: “Let me not to the marriage of true minds / Admit impediments” (William Shakespeare) Making contact in psychotherapy with children and young people with Autistic Spectrum Disorder
-
- Na de koffiepauze was er een entr’acte in de vorm van een tango optreden: een dansvorm waarbij contact maken essentieel is!
-
- In een poging de ‘klassieke’ en ‘post-klassieke’ psychoanalytische opvattingen te integreren, ging Frans de Jonghe in op de persoon van de therapeut, waarbij paradoxen en complexiteiten van de ‘echtheid’ van de therapeut eveneens aan bod kwamen
-
- In de pauze was er gelegenheid een kijkje te nemen bij de boekenstand ….
-
- … of bij een expositie van kunstuitleen Beeldend Gesproken
-
- … en natuurlijk was er ook volop gelegenheid contacten te leggen met andere deelnemers
-
- Schrijfster Griet Op de Beeck maakte indruk met haar authentieke verhaal over haar zoektocht naar geluk en het schrijverschap. Langzaamaan leerde Op de Beeck om niet bang te zijn voor haar verdriet. “We hebben de neiging alles voortdurend onder de mat te vegen. Maar juist door eens diep in de drek te duiken, krijgt je miserie perspectief. Door je vragen te stellen over wie je bent en waarom je zo bent geworden, kan je ingrijpen.”
-
- Erik Jongman werkt met onthechte delinquente jongeren, bij wie de eerste seconden en minuten van het contact cruciaal zijn, een test van waarachtigheid
-
- De Rode Hoed: een sfeervolle ambiance
-
- Esther Spuijbroek nam de aanwezigen mee in gedachten over grenzen van psychotherapeutisch contact vanuit een wijsgerig ethisch kader
-
- De laatste lezing is van Nelleke Nicolaï, die ingaat op het werken met getraumatiseerde volwassenen, bij wie de intersubjectieve ruimte instort door schaamte, schuld en haat.
-
- Een zeer geslaagde dag werd afgesloten met een geanimeerd diner bij restaurant Lieve
Studiedag 2014
Ruim 250 deelnemers hebben op 7 november 2014 de zeer geslaagde NVPP studiedag in de Rode Hoed bijgewoond. Het thema “Over Angst en Verlangen” en de keuze van de sprekers leidde tot enthousiaste reacties: het thema van de dag scoorde in de evaluaties een 8.8.
Van de hand van Marit van der Meulen verscheen in het Tijdschrift voor Psychoanalyse (nr. 1 2015) een verslag onder de titel Na de zondeval
Paul Verhaeghe heeft zijn lezing ter beschikbaar gesteld (zie hieronder), van de andere voordrachten zijn de powerpoint presentaties te vinden.
studiedag 2014 lezing verhaeghe
PPT Verheugt Van wie is de angst
PPT Hamburger Het studentenbeven
PPT Philipszoon Ongrijpbare angst
PPT Vanheule Angst en Psychose
Een foto-impressie van de dag:
-
- Prof. Glas, opleider psychiatie & hoogleraar filosofie citeert Kierkegaard: “Angst is zichzelf verstrikte vrijheid”.
-
- “Kunst, religie & wetenschap handelen over uitersten & het tekort. Prof Paul Verhaeghe over Lacan, genot en de Ander.
-
- “Wij omhelsden elkaar niet, wij vielen elkaar aan. Het was zij of ik”. Connie Palmen leest voor uit haar nieuwe roman Judas.
-
- tijd voor de lunch
-
- De boekenstand met een uitgebreid assortiment vakliteratuur.
-
- Muzikaal intermezzo na de lunch: Marijn Brouwers zingt Halsema & Aznavour.
-
- Annelies Verheugt-Pleiter citeert Winnicott: “het beste wat ouders kunnen doen is overleven”
-
- Marc Hamburger over het studentenbeven en het streven naar de grote levensdoelen: liefhebben, werken & spelen.
-
- Dorien Philipszoon over desintegratie angsten bij borderline patiënten en verlangen zonder angst.
-
- prof Stijn Vanheule: “Aan de basis van ons leven ligt een niet-weten, een enigma. Daarom maken we voorstellingen van de wetmatigheden van de ander”.
-
- Tijd voor de laatste ronde: het dinerbuffet
-
- ‘s Avonds werd de congresruimte veranderd in een sfeervolle dinerzaal
